Reforma edukacji z perspektywy ucznia cz.2

Z drugiej strony nie oszukujmy się i popatrzmy na sprawę z własnej perspektywy… Zadania domowe mają być nieobowiązkowe i nieoceniane… Ciekawe, jak my dorośli podeszlibyśmy do nich, gdybyśmy nie musieli ich wykonywać. Może, gdyby dany przedmiot wyjątkowo nas fascynował, to zabralibyśmy się za zadanie, ale… Zresztą – ilu z nas udało się samemu (bez zapisania na kurs), w dorosłym życiu np. nauczyć się języka obcego, samodzielnie regularnie zacząć w domu ćwiczyć (odrobina aktywności fizycznej dla zdrowia) lub dotrzymać legendarnych postanowień noworocznych? To co innego? Nie za bardzo – mechanizm jest ten sam. Przecież też wiemy, że te postanowienia są dla naszego dobra i będą procentować. A z zadaniami domowymi dla uczniów jest jeszcze jeden drobiazg – skoro są nieobowiązkowe, a np. ambitne dziecko się za nie weźmie, to i tak często może nie pokazać go nauczycielowi – bo może coś wykonało źle i tylko niepotrzebnie się ośmieszy… W przypadku zadań obowiązkowych ten dylemat odpada – trzeba, to trzeba i tyle… Inny przykład – nieśmiertelna matematyka… Skoro ktoś nienawidzi matematyki, to raczej mało prawdopodobne, że zmusi się do rozwiązywania nieobowiązkowych zadań – i nawet argument, że po rozwiązaniu setek z nich, matematyka jednak może zostać zrozumiana i opanowana, raczej dla dziecka nie będzie przekonująca.
Pewna, całkiem spora część uczniów raczej nie cierpi na przerost ambicji, raczej nie wielbi szkoły, a do kompletu zaczyna wchodzić w etap buntu – innymi słowy, bez nacisku w postaci groźby oceny niedostatecznej, raczej nie będzie się rwało do rozwiązywania nieobowiązkowych zadań domowych.
Dochodzi tu jeszcze element w postaci nacisku grupy rówieśniczej – nawet, jeśli jest grupa ambitnych uczniów, chętnych do odrabiania zadań domowych, to zapewne znajdzie się spora grupa uczniów, którzy będą mieć do nich pretensje o zawyżanie poziomu i nadgorliwość (na tej zasadzie, na jakiej na ogół kujoni nie są lubiani – ale w znacznie szerszej skali).
Teoretycznie sumienny uczeń powinien wyjść z założenia, że i tak powinien pisać wypracowania, rozwiązywać najróżniejsze zadania, itp., by doskonalić swoje umiejętności pod kątem sprawdzianu czy egzaminu końcowego. Z drugiej strony pamiętajmy, że w mentalności wielu z nas – nie tylko dzieci – pokutuje nieśmiertelna postawa „jakoś to będzie”. 90% uczniów do sprawdzianu zaczyna uczyć się dzień przed nim, a nie utrwalając wiedzę i umiejętności systematycznie… Zgodnie z tą logiką, nasze pociechy na dzień przed sprawdzianem z matematyki, chemii, itp. z obłędem i przerażeniem w oczach podejmą bohaterską próbę rozwiązania 100 zadań, opanowania umiejętności i zapamiętania czegokolwiek, bądź będzie uczyło się pisania rozprawki czy innej formy wieczorem przed sprawdzianem – chyba wiemy, jak to się skończy.
Jak już kilka razy wspomnieliśmy, zadania domowe wcale nie są zbyt intensywnie sprawdzane na lekcjach, niemniej nawet po ich sprawdzeniu na kolejny dzień, jeśli nauczyciel zauważy jakąś tendencję, powtarzający się problem – zapewne powróci do zagadnienia i szerzej je omówi. W przypadku braku obowiązkowych zadań, takiego wglądu zabraknie, a ewentualne deficyty w wiedzy uczniów czy błędne rozumienie tematu ujrzy światło dzienne dopiero przy okazji sprawdzianu, czyli troszkę późno…