Śladem górników

Śląsk niemal od zawsze kojarzył się z węglem i kopalniami. Większość z nich przeszła już do historii i pozostały po nich tylko wspomnienia. Niektóre obiekty zostały jednak choć udostępnione dla turystów.
Obiekty, o których piszemy są bardzo atrakcyjne dla turystów, mają też wiele walorów edukacyjnych. Tym razem pokażemy je tylko niejako od zewnątrz, ale może w przyszłości Śląskim Przebojom uda się przedstawić relację z serca zabytkowych kopalni…
Muzeum Górnictwa Węglowego
Jako instytucja łączy w sobie Kopalnię Guido, kompleks Królowa Luiza oraz budynek niegdysiejszego Starostwa Powiatowego, w którym znajdują się galeria malarstwa nieprofesjonalnego, wizerunków św. Barbary, zbiory z zakresu historii oraz kultury górniczej, jak też interesujące multimedialne ekspozycje.
Kopalnia Guido
Kopalnia Guido, od kilku lat udostępniona dla zwiedzających stanowi unikat na skalę światową. Stanowi kompleks zabytkowych obiektów Kopalni Węgla Kamiennego. Obecnie znajduje się tutaj najgłębiej położona w Europie trasa turystyczna w kopalni węgla kamiennego. Kopalnia powstała w połowie XIX wieku i jest jedną z najstarszych tego rodzaju kopalń na Górnym Śląsku. Kopalnia założona została wprawdzie (w 1855) przez hrabiego Guido Heckel von Donnersmarcka, niemniej z uwagi na niską rentowność (m.in. problemy z budową kolejnych szybów) po 30 latach została odsprzedana Państwu Pruskiemu i weszła w skład kopalni Królowa Luiza. W latach 20’ XX wieku została częścią nowej kopalni Sośnica-Makoszowy, coraz bardziej tracąc na znaczeniu, z uwagi na wyeksploatowanie złóż. W 1928 roku zakończono wydobycie w kopalni. W 1982 roku na poziomie 170 m uruchomiono skansen górniczy, który jednak po kilkunastu latach zamknięto w ramach cięcia kosztów. W 2008 roku podziemia kopalni zostały ponownie udostępnione zwiedzającym.
Jest to właściwie jedyna kopalnia, w której turyści mogą przekonać się osobiście, jak wygląda praca górników pod ziemią. Kopalnia należy nie tylko do Szlaku Zabytków Techniki, ale też Europejskiego Szlaku Dziedzictwa Przemysłowego.
Obecnie dla zwiedzających otwarte są aż 3 poziomy Kopalni Guido. Na poziomie 170 metrów można zobaczyć jak wyglądała praca górników 100-150 lat temu. Na poziomie 320 metrów można przekonać się, jak wygląda współczesna praca górników, przyjrzeć się pracy maszyn górniczych. Na poziomie 355 metrów można przekonać się na własnej skórze jak wygląda szychta górnika lub choć przespacerować się w mrokach kopalni.
Na zewnątrz kopalni mieści się ponadto skansen maszyn górniczych.
Sztolnia Królowa Luiza
Królowa Luiza to skansen tworzony przez kompleks zabytkowych obiektów najstarszej państwowej kopalni węgla kamiennego na Śląsku. Skansen mieści się na terenie kopalni założonej w 1791 roku. Wśród najciekawszych zabytków skansenu wskazać należy parową maszynę wyciągową.
W skansenie dla zwiedzających dostępna jest część nadziemna oraz podziemna. Na powierzchni ziemi mieszczą się edukacyjne parki tematyczne – szczególnie atrakcyjne dla dzieci. Można też podziwiać odrestaurowane dawne budynki kopalni: odrestaurowany budynek nadszybia, zabytkową Łaźnię Łańcuszkową, budynek maszynowni wyciągowej. Atrakcją są też tematyczne wystawy dotyczące historii kopalni.
Bardzo atrakcyjna jest też wycieczka po podziemiach kopalni – można zobaczyć obraz górnictwa z lat 70’ XX wieku. Na trasie nie brak czynnych maszyn górniczych oraz multimediów. Turyści mają okazję zobaczyć 2 ściany wydobywcze. Na szczególną uwagę zasługuje przejażdżka kolejką górniczą.
Główna Kluczowa Sztolnia Dziedziczna
Sztolnia powstała w latach 1800-1869 – jest to sztolnia wodna wraz z kanałem wodnym. Najdłuższa tego rodzaju budowla w europejskim górnictwie węglowym (14 km). Z założenia miała służyć odwodnieniu dwóch kopalń (Królowa Luiza oraz Król w Królewskiej Hucie). Już w drugiej połowie XIX wieku straciła na znaczeniu z uwagi na rozwój nowoczesnych metod odwadniania, a w pierwszej połowie XX wieku przestała być użytkowana. Ostatecznie w 1951 roku został rozebrany jej ozdobny szyb, a cała sztolnię zamurowano. Obecnie dobiegają końca ostatnie prace mające na celu udostępnienie sztolni turystom. Właściwie jej część już stała się elementem podziemnej trasy przy okazji zwiedzania Skansenu Królowa Luiza. Całość ma być otwarta wiosną 2017 roku.